tren 1
Epitety – w pierwszych wersach najczęściej powtarza się epitet wszytki. Inne epitety to np.: wdzięcznej (dziewki), (gniazdo) kryjome, (matka) uboga. Zwróć uwagę na epitet niepobożna, który odnosi się do śmierci – zniszczyła bowiem ład i porządek ustanowiony przez Boga.
Metafora – smok = śmierć. Występuje tu alegoria (jak w bajce): opowieść o smoku, który zakrada się do gniazda i wykrada z niego słowicze dzieci, pozostawiając w rozpaczy matkę, nasuwa przypuszczenie, że „wdzięczna dziewka” opłakiwana przez podmiot liryczny jest dzieckiem (pewności nabieramy w Trenie II, gdzie podane jest imię zmarłej oraz jej wiek).
Pytanie retoryczne – „Cóż, prze Bóg żywy, nie jest prózno na świecie?”
tren 5
Liczne epitety – np.: ucieszna (śpiewaczko), (Safo) słowieńska, (cząstka) ziemieńska, dziedzicznym (prawem), lichy (słowiczek), wdzięczna, droga (szczebiotko), (żal) ojcowski, serdeczny, (głos) ostateczny, (serce) dobre, żywe.
lutnia – symbol poezji.
Porównanie – Urszula jako słowiczek
Liczne spieszczenia (zdrobnienia)
Parafraza pieśni weselnej, którą – zgodnie ze zwyczajami ludowymi – śpiewały panny młode w czasie ceremonii weselnej. Pieśń taka, w trenie wypowiadana przez Urszulę, symbolizowała przeniesienie panny młodej z domu rodzinnego do domu męża.
tren 8
Mniej epitetów niż w innych trenach (poeta skupia uwagę na zachowaniu dziecka, stąd więcej czasowników) – epitety zaimkowe: (domu) moim, (zniknieniem) swoim, swej (pociechy); inne epitety: maluczką (duszą), (myśleniem) zbytnim, uciesznym (śmiechem), szczere (pustki).
tren 10
Cały ciąg przerzutni – funkcja ekspresywna! Zwiększa się dramatyczny ton wypowiedzi ojca cierpiącego po stracie córki i poszukującego jej wszędzie – od mitologicznego Hadesu po biblijny raj.
Epitety – (Orszulo) moja wdzięczna, wszytki (nieba), (aniołków) małych, teskliwe (jeziora), (zdrojem) niepomnym, (płaczu) mojem, (myśli) dziewicze, (piórka) słowicze, (marą) nikczemną.
Uwaga! Szyk przestawny wzmacnia uroczysty ton utworu.