Odpowiedź:
(z łac. absolutus - zupełny, całkowity), monarchia absolutna. Jest to forma ustroju polegająca na przejęciu przez panującego całkowitej i niepodzielnej władzy. Monarcha absolutny sam wydawał prawa, dobierał urzędników i kierował polityką bez jakichkolwiek organów kontroli. Jednocześnie państwo ingerowało we wszystkie dziedziny życia społecznego, wykorzystując do tego nadmiernie rozbudowany przez króla aparat biurokratyczno-wojskowy.
Absolutyzm był charakterystyczną formą rządów w Europie od XVI do XIX w. (przykłady: Anglia XVI - pocz. XVII w., Francja XVII-XVIII w., Prusy i inne państwa niemieckie XVII-XIX w., Rosja koniec XVII w. - 1906 r.). Wpływ idei oświeceniowych na XVIII-wieczną Europę zapoczątkował cykl zmian wewnętrznych w wielu państwach Starego Kontynentu. Propagowanie haseł dotyczących wolności oraz niezbywalnych praw człowieka doprowadziło do sytuacji, w której wielu władców, chcąc umacniać swe panowanie musieli niejako dostosować owe hasła do swoich celów.
Powyższe czynniki doprowadziły do uformowania się nowego systemu sprawowania władzy, czyli absolutyzmu oświeconego. Pierwszą osobą, która użyła tego terminu był Pierre-Paul Lemercier de La Rivière (1719-1792). Jedną z ważniejszych cech nowego systemu władzy było racjonalne oraz świeckie wyjaśnienie pochodzenia władzy monarchy, który dążył równocześnie do umocnienia centralnego charakteru panowania. Kolejnym elementem, który charakteryzował ten rodzaj rządów był duży nacisk kładziony na rozwój oraz rozbudowę armii i szkolenie kadry oficerskiej. Stwarzano też warunki sprzyjające rozwojowi zarówno przemysłu, handlu, jak i rolnictwa. Tak, jak była mowa już wcześniej kładziono też nacisk na świeckość państw, których władcy wprowadzili absolutyzm oświecony w swoich państwach. Miało to przełożenie na wiele spraw, jak na przykład, szkolnictwo i prawo (zniesienie procesów o czary). W parze z tym szła też szeroko rozumiana swoboda wyznaniowa. Oprócz tego pojawiły się państwowe instytucje, jak policja, straż pożarna, czy inne służby, które miały na celu dbanie o obywateli. Pozwalało to też na szersze sprawowanie przez władcę kontroli nad poszczególnymi dziedzinami życia.
Jednym z elementów odróżniających absolutyzm oświecony od klasycznego była koncepcja umowy społecznej, którą wykorzystali władcy oświeceniowi, twierdząc, że ich władza jest potrzebna dla dobra społeczeństwa. Zaznaczono też wyraźnie, że umowy tej nie można już rozwiązać. Zupełnie inne było też patrzenie na władcę – z pomazańca bożego stał się on, zgodnie ze słowami Fryderyka II Wielkiego (1712-1786), pierwszym sługą państwa.
Republika (z łac. res publica – rzecz wspólna, publiczna) to forma państwa, w której władzę przez określony czas sprawuje osoba lub grupa ludzi (organ kolegialny), które uzyskały władze na mocy wyboru przez obywateli. W tym znaczeniu to przeciwstawienie monarchii. Jest to rozumienie republiki w sensie gatunkowym, z kolei w sensie rodzajowym republika jest państwem praworządnym będącym wspólnym dobrem obywateli.
Cechy republiki
Republika to typ ustroju, w którym władza nie przysługuje nikomu z racji tradycji czy urodzenia, fundamentalną zasadą jest obieralność i kadencyjność urzędników państwowych, nawet na najwyższym szczeblu, takich jak prezydent. Kadencyjność oraz pochodzenie władzy z demokratycznych wyborów to dwie najważniejsze cechy republiki. Wśród charakterystycznych właściwości republiki zaliczyć również należy ogromne rola obywateli w sprawowaniu władzy (to oni dokonują wyboru swoich przedstawicieli). Wśród innych cech republiki możemy wskazać na samodzielność oraz niezależność podmiotów systemu politycznego – parlamentu (legislatywy), władzy wykonawczej (egzekutywy) oraz wymiaru sprawiedliwości przy jednoczesnym uzupełnianiu się. wreszcie warto również wspomnieć o kolejnej cesze republiki – odpowiedzialności prawnej i politycznej głowy państwa za swoją działalność.
Republika jako forma rządów znana jest już od starożytności, chociaż do końca XVIII występowała stosunkowo rzadko. Wśród najbardziej wyraźnych przykładów i jednocześnie wzorów tego typu ustroju można wskazać na demokrację ateńską oraz ustrój starożytnego Rzymu. Od czasów nowożytnych jest to najbardziej popularna, obok monarchii, forma ustrojowa. Przykładem może być republika francuska, którą zapoczątkowały wydarzenia rewolucji francuskiej oraz Stany Zjednoczone.
Odmianami republiki w znaczeniu gatunkowym są: oligarchiczna, demokratyczna, autorytarna oraz arystokratyczna. Współcześnie funkcjonują dwa rodzaje republiki: prezydencka oraz parlamentarna.
